تست های غربالگری در بارداری
با وجود این که اکثر نوزادان سالم به دنیا می آیند؛ اما در صد ناچیزی از نوزادان در هنگام تولد، دچار نقایص مادر زادی هستند. از شایع ترین این بیماری های سندرم داون (منگلیسم)،نقایص لوله عصبی و سندرم تریزومی ۱۸ و ۱۳اشاره کرد. آزمایش های غربالگری دوران بارداری فقط برای بررسی احتمال وجود این ۴ بیماری مادرزادی در جنین انجام می شوند.
این بیماری ها معمولاً در فرزندان خانواده هایی ایجاد می شوند که سابقه نقایص مادر زادی را ندارند وبنابراین انجام آزمایش های غربالگری بارداری را نه تنها به زوج های درمعرض خطر این بیماری ها بلکه به تمام زوج هایی که فرزندی در راه دارند، توصیه می کنیم. اما باید بدانید که این آزمایش غربالگری بوده به هیچ عنوان تست تشخیصی بیماری های مادر زادی نیست . بدین معنی که نتایج غیر طبیعی آن ها به معنای قطعیت نقص مادرزادی درنوزاد نیست، بلکه تنها بیان میکند که احتمال این ناهنجاری ها در جنین از یک حد معینی بالاتر است و باید با انجام آزمایش های تکمیلی دیگری پیگیری شوند . لازم به تذکر است که تفسیر نتایج بدست آمده از تست غربالگری و اقدامات احتمالی لازم بعد از دریافت نتایج تنها به عهده و در تخصص پزشک زنان می باشد . لذا از آزمایشگاه درخواست ننماید که نتیجه حاصله را توضیح بدهد
آزمایش های غربالگری به ۲ صورت انجام می شوند.
غربالگری سه ماهه اول بارداری یا تست دوگانه یا دبل مارکر
این آزمایش که بین هفته های ۱۳-۱۱ بارداری انجام می شود، برای برررسی احتمال خطر سندرم داون و تریزومی ۱۸ انجام شده و شامل آزمایش خون و سونوگرافی است .
*سونوگرافی NT: به کمک این نوع سونوگرافی تجمع مایع پشت گردن جنین اندازه گیری می شود؛ تجمع این مایع پشت گردن جنین طبیعی است؛ اما اگر این مایع ازحد معینی بیشتر باشد و درعین حال آزمایش خونی فوق هم نتیجه غیر طبیعی داشته باشد، می توان نتیجه گرفت که احتمالاً این چنین درخطر افزایش نقایص مادر زادی واختلالات کروموزومی است .
غربالگری سه ماهه دوم یا تست کواد مارکر ( تست چهارگانه)
این آزمایش در هفته های ۱۴ تا ۲۲ بارداری قابل انجام است ، اما بهترین زمان انجام آن هفته های ۱۶ تا ۱۸ بارداری است . این آزمایش هم مانند تست دبل مارکر شامل آزمایش خون و سونوگرافی است . سونوگرافی در این مورد مانند تست دوگانه از نوع NT نبوده و به صورت معمولی جهت تعیین سن جنین انجام میشود .
لازم به ذکر است در برخی اوقات لازم است نتایج دو تست سه ماهه اول و دوم با هم تجمیع شوند .
تفسیر نتایج مثبت و منفی غربالگری
۱- نتایج منفی : منفی شدن یا نرمال بودن نتایج آزمایشات غربالگری به این معنی است که جنین شما به احتمال بسیار زیاد دچار اختلالات کروموزومی که در بالا اشاره شد نیست . در واقع نرمال بودن این آزمایشات به این معنی نیست که جنین شما اصلا احتمال دچار شدن به ناهنجاریها را ندارد ، بلکه با این معنی است که احتمال ابتلای فرزند شما به این اختلالات آنقدر پایین است که از نظر علمی نیاز به پیگیری بیشتری نیست.
۲- نتایج مثبت یا اصطلاحا high risk : نتیجه مثبت آزمایش های غربالگری فقط نشانه افزایش خطر است و لزوماً به معنای ابتلای جنین نیست.پس خونسرد باشد و لازم است به مادران باردار بگوییم که با مثبت بودن نتیجه آزمایش های غربالگری نباید سراسیمه بشوند؛نتیجه مثبت تست غربالگری تنها میگوید که احتمال ابتلای جنین شما به این چند اختلال ژنتیکی از حد مشحصی بالاتر بوده و جهت اثبات آن نیاز به انجام تستهای تکمیلی وجود دارد . این آزمایشات شامل نمونه برداری از پرزهای جفتی و نمونه برداری از مایع امنیوتیک ( مایع دور جنین ) یا همان آمنیوسنتز است . ایندو آزمایش البته در درصد کمی خطراتی را نیز به همراه دارند و در واقع ممکن است همراه با سقط جنین باشند .
در پایان لازم به گفتن است بدانید که در اکثر موارد حتی درموارد با نتیجه مثبت نتیجه این آزمایشات تکمیلی نیز طبیعی است و جنین سالم است.
و اما با وجود تمامی موارد بالا : همواره به خاطر داشته باشید اکثر کودکان سالم به دنیا می آیند .
مراجعه کننده محترم
- فرمی که از طرف آزمایشگاه به شما تحویل داده میشود را بدقت مطالعه و بدقت پر نمایید .درستی یا نادرستی یا عدم دقت در پاسخگویی به این سئوالات روی نتایج تاثیر گذار میباشد لذا به سئولات پاسخ دقیق بدهید
- مدت زمان جوابدهی حداقل یک هفته بوده و در خصوص زمان اماده شدن جواب با پذیرش صحبت کنید
- به همراه داشتن کپی سونوگرافی انجام شده در روز مراجعه به آزمایشگاه ضروری است و بدون وجود آن ، نمونه گیری انجام نخواهد شد .
- آزمایش غربالگری سه ماه اول از ابتدای هفته ۱۱ تا انتهای هفته ۱۳ ( ۱۳ هفته و ۶ روز ) و آزمایش غربالگری سه ماهه دوم از ابتدای هفته ۱۴ تا پایان هفته ۱۶ قابل انجام است . بنابراین دقت کنید که فقط در این محدوده زمانی به آزمایشگاه مراجعه کنید .
